ÖNSÖZ
Elinizdeki Sünen-i Ebu Davud ve müellifi hakkında biraz
malumat verdikten sonra sizleri kitapla baş başa bırakacağım. Kütübü
Sitte denilen altı hadis kaynağının tamamı değişik
şahıs ve kurumlarca Türkçe'ye kazandırılmış bulunmaktadır. Kitapsız
ve bilgisiz hiçbir dava yürümez. Böyle olunca Kitap ve sünnete ait kaynaklan
okumak onlara zaman ayırmak, üzerinde düşünmek problemleri bu esaslar
çerçevesinde halletme ihtiyacı duymak ve bu sahadaki bilgili kimselerle
istişarelerde bulunmak artık günlük hayatımızın programına dahil edilmelidir.
İslam ümmeti olarak böyle bir gayretle ilerleme kaydedebiliriz. İslam dışı
bid'at ve hurafelerle doldurulan kafa ve kalblerimiz ancak böyle bir disiplinli
hareketle temizlenmiş olur ve tevhid akidesine girmiş oluruz.
Kitabımızın müellifi Ebu Davud'un ismi Süleyman b. Eş'as b.
İshak b. Beşîr b. Şeddad b. Amr b. Imran el Ezdî es Sicistânî'dir.
"İmam" "Şeyhussünne" "Mukaddemül Huffaz" ve
"Muhaddisul Basra" isimlerle de anılır. H. 202 de Sicistan'da
doğmuştur. Ebu Davud'un büyük dedesi Imran, Ali taraftarı
olarak Sıffîn savaşına katılmış ve şehid düşmüştür. Ağabeyi Muhammed b. Eş'as
ise Ebu Davud'a ilim yolculuklarında arkadaşlık etmiştir. Oğlu
Ebu Bekir b. Abdullah ta meşhur bir muhaddistir. Yaşadığı çağ altın çağ olarak
kabul edilen H. III asırdır ki bu çağda İslami ilimler tam bir inkişaf
göstermiş ve her dalda temel eserlerin verildiği hareketli bir dönemdir. Kütübü
sitte müelliflerinin yaşadığı bir dönem olan H. III asır siyasi olarak
Abbasiler dönemine rastlamakta olup, Ebu Davud dokuz Abbasî
halîfesinin iktidarını idrak etmiştir.
Ebu Davud ilk bilgilerini kendi bölgesindeki alimlerden
aldıktan sonra ilim tahsili için Irak, Ceziret-ül Arab, Şam, Mısır gibi ilim
merkezlerine de gitmiş ve oradaki alimlerden de ilim tahsil etmiştir. En çok
kaldığı şehirler arasında Horasan, Rey, Herat, Küfe, Bağdat gelmektedir. Ebu
Davud'un görüşüp istifade ettiği hoca kadrosu 300 ü bulmaktadır. Bu rakamı İbn
Hacer (852/1448) sünen ve öteki eserlerinden tesbit etmiştir. (Tehzib-üt
Tehzib: IV-172)SİTE: www.kitaptakipcileri.com
Bunlar arasında Ahmed b. Hanbel (241/855) Kuteybe b. Saîd (240/854) Müsedded
(228/842) Said b. Mansûr (227/855) Hennâd (243/857) Ali b. el Medinî
(224/838) Yahya b. Maîn (233/847) Hayve b. Şüreyh (224/838) W^am 227/841)
Amr b. Avn (225/839) önde gelen simalardır. Sehl b. Abdullah et Tüsterî
(283/896) nin Rasûlullah (s.a.v.)'in hadislerini rivayet eden dilini çıkar da
bir öpeyim" diyerek takdir duygularını sergilemesi kendisine gösterilen
yaygın itibarın bir göstergesidir. Kendisi ilimde taklitten çok tahkik’ı
benimsemiştir. Bud’a kuyusuyla alakalı tahkik ve tetkiki bunu göstermektedir.
Kendisinin ilmi şahsiyetinin diğer unsuruda da tenkitçiliğidir. Hadislerin
senedlerindeki kişileri ve hadis metnini tenkidi bunun bir
göstergesidir. Ebu Davud'un talebeleri arasında sünenirivayet edenlerin yanı sıra yine kütübü sitte müelliflerinden Tirmizi(279/892) ve Nesâî (303/915) bulunmaktadır. Ebu Davud'un
ilmi şahsiyetinin bir değişik yanı da, kendisinin imarı istenen Basra'ya
çağrılması ve Basra nın ihya edilmesinin Emîr, Ebu Ahmed el Muvaffak
tarafından bizzat istenip davet edilmesidir.
Kendisi süneni tasnif edince Ahmed b. Hanbel'e sunmuş ve
onun kontrol etmesine fırsat vermiş ve tasvibini almıştır. Kendisinin Hanbelî
mezhebine mensup olduğunu söyleyenler, imam-ı Ahmed b. Hanbel'e sıkı
irtibatından dolayı söylemiş olmalıdırlar. Şafıilerin tabakat kitablarında
kendine yer verilmiştir.Halbuki Ebu davud ta diğer hadisalimleri gibi hiçbir mezhebin görüşünü benimsememiş olduğu
başlı başına sünnetin fikhı ile meşgul bir muhaddis olduğu açıktır.
(Mübarekfûrî Mukaddimetü Tuhfet-il Ahvezî I- 352) Ebu Davud 16
Şevval 275 tarihinde Basra'da 73 yaşında vefat etmiştir. Müellifinismen tesbtt edilen on dokuz eseri olup bunlardan dördü basılmıştır.
Elimizdekı kitabı sünen diye adlandırılır,
yani fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş ahkam hadisleriniiçerir. Ebu Davud'u ilk şerh eden Hattabi (388/998 "Din
ilmi alanında benzeri telif edilmemiş çok değerli bir kitabondan önce bu işi yapanı, onun arkasından ona benzer bir eser ortaya koyanı
tanımıyoruz diyerek kitabın değerini bildirmiştir. Ebu
Zekeriyya es Sâcî'de: "Allah ın kitabı islamın
aslı Ebu Davud'un sünen-ı de İslam'ın
mesnedi" demek suretiyle kitabın değerini bildirmiştir.
Kadı İbn-ül Arabî elindeki Sünen-i Ebu Davud'a işaret ederek:
"Allah'ın kitabı ve şu kitaptan başka bir şey olmasa kişi
ilim adına hiçbir şeye muhtaç olmaz" demiştir.
Gazali de: "Müctehide ahkam konusunda yalnız başına Sunen-i ebu
Davud yeter demiştir.SİTE: www.kitaptakipcileri.com
Biz bu tercümemizde Muhammed, Muhyiddin,
Abdulhamid neşrini esas aldık ve 5274 hadisi tercüme ettik. Ebu
Davud'un sünen-i kahire (1280) Delhi (1283) Luknow (1840/1888)
Haydarabat (1321) gibi merkezlerde basılmıştır Bizim esas aldığımız nüsha 1935
ve 195 i de Mısırda basılmıştır. Bizim bu nüsha 5 cilt halinde Haleb'te
basılmış Türkiyede de Çağrı yayınları tarafından bu baskısı
tıpkı basım olarak 1984 de gerçekleştirilmiştir."
Ebu Davud'un süneni "Mücteba" adıyla Münzirî
tarafından ihtisar edilmiştir. Bu ihtisar Muhammed Şakir ve Muhammed Hamid el
Fâkî tarafından tahkik edilerek 1948 de Kahirede basılmıştır.
Ebu Davud'a şerh olarak;
1- Hattâbî tarafından "Meâimüssünen yazılmış
olup değişik baskıları yapılmıştır.
2- Azimâbâdî tarafından yapılan "Avnul Ma'bud" şerhi de Hind
ulemasının yaptığı şaheserlerdendir ve 14 cild olarak basılmıştır.
3-Sehâenfûî tarafından "Bezlül Mechûd" adı altında bir şerh daha
yapılmış 10 mücelled cilt olarak basılmıştır.
4- Sübkî tarafından "el menhel" ismiyle bir şerhi daha olan
eserimizin 1983 yılında 5 cild halinde İbrahim Koçaşlı tarafından bir tercemesiyapılmış olup ikinci bir tercemesi de Necati Yeniel ve Hüseyin
Kayapmar tarafından 16 cilt olarak basılmıştır.
Bizim ki üç cilt olup; Kitab başlıkları
Kitab-üt Tahara = temizlik bölümleri diye tercüme edilmiş bab
başlıklarına bölüm adı verilmek suretiyle bazen soru şeklinde bazen da hadis
metnindeki muhtevaya göre bir başlık verilmiş, ve kelime kelime tercemeedilmemiştir. Rasûlullah (s.a.v.) ve peygamber denildiğinde mutlak (s.a.v)
denilmiş sahabe ve tabiin isimleri geçtiğinde dile ağırlık olacağı için
hepsinde (r.a) denmemiş, sadece ilk ravide denilmiştir. Hadisin
tercemesi altında o hadisin bir benzerinin nerede
bulunabileceği konusunda kolaylık olsun için Kütübü sitte yanı sıra Muvatta ve
Darimi kitaplarından kitap adı ve bab numarası verilmiş. Ahmed
b. Hanbel'in müsnedinin ise Dâr-u Ihyâ-üt Tûras el Arabî baskısıolan dokuz ciltlik (son iki cildi fihrist) ve 27100 hadisten
oluşan Rıyaz Abdullah Abdulhâdî tarafından hazırlanıp tertip edilen baskı esas
alınarak o baskıdaki numaralanmaya göre numara verilmiş olup diğer kitapların Türkçe
tercemelerinede kitab ve bab numaralan uygun hale getirilerek aynı
hadisi diğer hadis kitaplarında da bulmak isteyenlere kolaylık
sağlanmıştır.
Hadis okuyucularına faydalı olması için kütübü
sitte ile birlikte Darimi ve Muvatta isimli hadis
kitaplarının kitab ve bölümleri birer çizelge olarak
sunulmuştur, Ayrıca Usulü hadis bilgileri de özet olarak
verilmiş bir de ayet ve hadislerde geçen ölçü birimlerinin bu günkü değerlere
uyarlanmış şekilde çizelgeler verilmiştir ki böylece kişi hadislerde
geçen ölçü biriminin bu günkü değerini öğrenmiş olacaktır.
Bu çalışmamızda müslümanlara faydalı olmuş isek bu fayda Allah'ın yardımı
sebebiyledir. Tüm hata, kusur ve yanlışlar bize, doğrular ise Allah ve
Rasûlullah (s.a.v.)'e aittir.
Çalışma, gayret ve samimiyet bizden, faydasını bol kılıp hidayet
vermesi ALLAH'tandır.
"Başarı sadece Allah'ın yardımı iledir. Sadece O'na dayanıp
güvenir ve O'na yönelirim." (11 Hûd 88)
SİTE: www.kitaptakipcileri.com
-Ebu Davud Hakkında Bilgi:
Meşhûr altı hadîs kitabından biri olan Sünen-i Ebî Dâvûd'un sahibi ismi, Süleymân bin Eş'âs bin İshâk bin Beşîr es-Sicistânî'dir. Künyesi Ebû Dâvûd' dur. 202 (m. 817) senesinde Hindistan'ın sınır komşusu Sicistan'da doğup, 275 (m. 889) târihinde Basra'da vefât etmiştir. Zamanının en büyük hadîs âlimlerindendi Aynı zamanda tefsîr ilminde de derin âlim idi. Hanbelî mezhebindendir. Gençliğinde hadîs-i şerîf öğrenmek için üzün yolculuklar yaptı. Horasan, Şam, Irak, Hicaz; Mısır gibi ilim merkezlerine giderek, zamanın tanınmış âlimlerinden hadîs-i şerîf dinlemiştir, ilmî derece bakımından Buhârî ve Müslim'den sonra gelir. Hadîs hususunda sika bir âlimdir. Müslim bin İbrâhîm, Süleymân bin Harb, Ebû Velîd Tayâlisî, Ebû Ma'mer el-Makad, Yahyâ bin Mata, Ahmed bin Hanbel gibi büyük âlimlerden (r.aleyhim) rivâyetlerde bulunmuştur. Ondan da oğlu Abdullah, Ebû Abdurrahmân en-Nesâî, Ahmed bin Muhammed bin el-Hârûn ve daha başka âlimler (r.aleyhim) rivâyette bulunmuştur.
Ebû Dâvûd (r.a.) beşyüzbin hadîs-i şerîf yazdı. Bunlardan seçtiği 4800 hadîs-i şerîf ile meşhûr sünen kitabı meydana geldi. Bu kitabında özellikle fıkıhla ilgili hadîs-i şerîfler vardır. Fıkıh sahasında pek kıymetli bir kaynaktır. Ebû Dâvûd, bu kitabını Ahmed bin Hanbel hazretlerine arz ettiği zaman, onu çok beğenmiştir. Ebû Dâvûd (r.a.), "Bu kadar hadîs-i şerîf arasında, özellikle şu dört hadîs-i şerîf insanlar için kâfi gelir" buyurmuştur.
"Ameller, niyetlere göredir."
"İnsanın kentlisine fâidesi olmıyan şeyleri terk etmesi, müslümanlığının güzelliğinden-dir."
"Bir mü'min, kendisi için istediği ve sevdiği bir şeyi, kardeşi için de istemedikçe, imânı kâmil bir mü'min olamaz."
"Helâl meydanda, harâm da meydandadır. Bunların arasında şüpheli şeyler vardır. Harama düşmemek için, bu şüphelilerden sakınmak lâzımdır."
Ebû Dâvûd Sicistanlı olmasına rağmen, Basra'ya geliş sebebini, hizmetçisi Ebû Bekir bin Câbir şöyle anlatır: Ben Ebû Dâvûd ile beraber Bağdâd'da bulunuyordum. Bir gün akşam namazını kılmıştık. Bu sırada kapı çalındı. Açtım, Emîr-ül-mü'minîn Ebû Ahmed el-Muveffak idi. İzin isteyip içeri girdi. Ebû Dâvûd onu karşıladı. Sonra münâsip bir yere oturttu. Hoş geldin deyip, hâl hatır sorduktan sonra, geliş sebebini öğrenmek istedi. Emîr-ül-mü'minîn üç isteği olduğunu söyledi. Ebû Dâvûd, onların neler olduğunu sordu. Emîr-ül-mü'mînin şöyle anlattı: "Birincisi zât-ı âliniz Basra'ya göçecek, orada yerleşeceksiniz. Bununla, bütün ilim talebelerinin Basra'ya gelmesini temin edeceğiz. Böylece, Basra, ma'mur bir memleket olacak. Biliyorsunuz. Zenc isyanı oldu. Bu yüzden şehir çok perişan olup, insanlar oradan söğüdü, ikincisi, çocuklarıma, Sünen kitabınızı okutacaksınız. Üçüncüsü, çocuklarıma, husûsî olarak rivâyette bulunacaksınız. Çünkü, bizim çocuklarımızın diğer çocuklarla beraber oturmaları uygun değildir" dedi. Bunun üzerine Ebû Dâvûd, "Yok, böyle olmaz, ilimde herkes eşittir. Şunun çocuğu, bunun çocuğu diye fark yapılmaz" dedi. Ebû Dâvûd'un (r.a.) bu sözü üzerine halifenin çocukları ile diğer çocuklar, beraber ders okumaya başladılar. Halifenin isteği üzerine Basra'ya gelen Ebû Dâvûd hazretleri, oraya ilim ve irfan ışıklarını saçmış, sünnet-i seniyyeye büyük hizmetlerde bulunmuştur.
Ebû Dâvûd (r.a.) ilmiyle amel eden mübârek bir zâttı. Yaptığı işlerde bir hikmet olurdu. Onun elbisesinin yenlerinden birisi geniş, diğeri dar idi. Birisi kendisine, "Allahü teâlâ sana merhamet etsin. Bu böyle nedir? Yenlerinin birisi dar, diğeri geniş" diye sordu. O, şöyle cevap verdi: "Geniş olanım kitaplar için yaptım. Diğerini geniş yapmaya lüzum yoktu. Onu da geniş yaptırırsam, israf olacaktı. Bu yüzden onu normal olarak yaptırdım" dedi.
Ebû Dâvûd (r.a.) büyük bir hadîs âlimi olduğu için, devamlı Resûlullah efendimizin mübârek sözlerini yazar ve okurdu. Bu bakımdan herkesin yanında i'tibârı yüksekti. Hattâ bir gün meşhûr evliyâdan Sehl bin Abdullah Tüstürî onun yanına gelmişti. Orada bulunanlardan birisi ona: "Ey Ebû Dâvûd! Bu zât Sehl bin Abdullah'dır, seni ziyârete gelmiş" dedi. Bunun üzerine, Ebû Dâvûd, ona hoş geldin dedi ve yanına oturttu. Biraz sonra Sehl bin Abdullah Tüstürî şöyle dedi: "Benim sizden bir isteğim var." Ebû Dâvûd: "Nedir?" diye sordu. "Fakat, bu isteğimi kabul etmeni çok arzu ediyorum" dedi. Ebû Dâvûd: "Eğer mümkün ise, isteğini niçin yerine getirmiyeyim?" dedi. Bunun üzerine Sehl bin Abdullah; "Bana Resûlullah efendimizin o mübârek sözlerini söylediğin dilini çıkar da bir öpeyim" dedi. Ebû Dâvûd, onun bu isteğini yerine getirdi.
Eserleri: "Sünen-i Ebî Dâvûd; basılmıştır. Kütüb-i sittenin (Altı hadîs kitabının) üçüncüsüdür. Tefsîr ile alâkalı pekçok ma'lûmat vardır. Kitâb-ı Merâsîl; hadîs-i şerîf ile ilgili olup, bu da basılmıştır. Küçük bir eserdir."
Sünen-i Ebî Dâvûd'un şerhleri çoktur. Bunlardan Muttaki Hindî'nin yazdığı Avn-ul-Ma'bûd dört cild hâlinde basılmıştır. Başka bir şerhi Hattâbî'dir. Bu da basılmıştır. Diğer bir meşhûr şerhi de Bezl-ül-mechûd adlı şerhidir. Son zamanlarda yazılan el-Menhel-ül-Azb-ül-Mevrûd isimli şerh yanın kalmış, daha sonra üzerine tekmile yazılarak basılmıştır.
Hattâbî der ki: "Ebû Dâvûd'un Sünen kitabı, çok kıymetli ve şerefli bir kitap olup, o tarzda bir kitap yazılmamıştır. Bu kitap herkesin rağbetini kazanmıştır. Irak, Mısır, Mağrip ve diğer İslâm memleketlerindeki âlimler bu kitabı kaynak olarak ele almışlardır. Tertip ve fıkıh ilmi bakımından çok güzeldir."
Ebü'l-Alâ el-Muhsîn el-Vedâdî şöyle anlatır: Resûlullahı (s.a.v.) rü'yâmda gördüm. "Kim bir sünen ele geçirmek isterse, Ebû Dâvûd'un sünenini okusun" buyurmuşlardır.
İmâm-ı Nevevî (r.a.): Fıkıh ve başka ilimlerle uğraşan kimselerin Ebû Dâvûd'un sünenine ehemmiyet vermesi, onu çok iyi tanıması gerekir. Çünkü, delil olarak getirilen ahkam (hükümler) ile alâkalı hadîs-i şerîflerin çoğu bu kitaptadır. Sonra bu kitaptan istifâde de kolaydır.
Sünen-i Ebî Dâvûd, Tirmizî'nin Câmi'î, Nesâî'nin Müctebâ'sı, Sahîh-i Buhârî, Sâhîh-i Müslim ve İmâm-ı Mâlik'in Muvattâ'ından sonra ikinci derecede gelmektedirler. Bu kitapların müellifleri (yazanlar), hadîs ilminde güvenilir, âdil, yüksek ezber kabiliyeti ve derin bir ilme sahip olmakla tanınmaktadırlar. Bu âlimler (r.aleyhim) hadîs-i şerîfin sahih olması hususunda kabul ettikleri şartlarda asla müsamaha göstermemişlerdir.
(Kütüb-i sitte şunlardır: Sahîh-i Buhârî, Sahîh-i Müslim, Sünen-i Ebî Dâvûd, Sünen-i Tirmizî, Sünen-i Nesâî, Sünen-i İbn-i Mâce'dir.)
Âlimlerin hakkında buyurdukları: Mûsâ bin İbrâhîm: "Ebû Dâvûd, sanki dünyâda hadîs-i şerîf için, âhırette Cennet için yaratılmıştır. Onun gibisi az bulunur."
"Ebû Bekirel-Hallâl: "O, zamanının en büyük âlimlerindendir. Hadîs-i şerîfle ilgili bilgilerde pek derin idi."
Bildirdiği hadîs-i şerîflerden bir kaçı:
"İnsanın dinî, arkadaşının dîni gibidir, herkes, kiminle arkadaşlık ettiğine baksın."
"Bilmediklerinizi sorunuz. Cehâletin ilâcı sormaktır."
Ümm-i Ferve haber veriyor, Resûlullaha (s.a.v.) hangi amelin efdal olduğu soruldu. "Amellerin efdali, vaktinin evvelinde kılınan namazdır" buyurdu.
"Cum'a günleri bana çok salevât okuyunuz. Bunlar bana bildirilir"
Öldükten sonra da bildirilir mi, denildiğinde: "Toprak, Peygamberlerin vücûdunu çürütmez. Bir mü'min bana salevât okuyunca, bir melek bana haber vererek, ümmetinden falan oğlu filân, sana selâm söyledi ve duâ etti der."
"Muhakkak ki, Allahü teâlâ, lütuf sahibidir, (kullara kolaylık diler, güçlük dilemez) yumuşak hareket etmeyi müddetçe, melekler, kötü söz söyliyene kendi sözünü geri çeviriyorlardı. Fakat o da, (kendisine kötü söz söylenen) kötü sözü söyliyenin sözünü kendisine iade edince, melekler kalktı, gitti."
"Bir kimseye, üç günden fazla bir mü'minle dargın durması helâl olmaz. Üç gün geçince mü'min kardeşine gidip, onunla buluşsun ve selâm versin. Eğer yanına gittiği şahıs selâmını alıp mukabele ederse, her ikisi de sevabta ortak olurlar. Eğer selâmı almazsa, selâm veren, dargınlık günahından kurtulur." (Selâmı almıyan günahı yüklenir.)
"Kardeşi ile bir sene konuşmayıp, dargın duran, onun kanını akıtmış (onu öldürmüş) gibidir."
"Küçüğümüze rnerhamet etmeyen, büyüğümüze saygı göstermeyen, bizden değildir." "Kişi güzel ahlâkı ile, geceyi ibâdetle geçirenin derecesine ulaşır."
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: "Nefsim yed-i kudretinde olan Allaha yemin ederim ki, siz müslüman olmadıkça Cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe, kâmil müslüman olamazsınız. Selâmı aranızda yayın ki, birbirinizi sevesiniz. Kin beslemekten sakının. Çünkü o, tıraş edip kazıyıcıdır. Size saçları tıraş eder, demiyorum. Fakat o, dîni kazıyıp siler."
Hz. Muâviye'nin rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte Resûlullah efendimiz buyurdu: "İnsanlardaki ayıpları araştırırsan, onları ifsâd eder, bozarsın."
Ebû Mes'ûd el-Ensârî (r.a.) bildirdi. Birisi Resûlullah efendimize geldi. "Bana bir sey oldu. Yürüyecek durumum yok. Bir hayvana bindiriverseniz de gitsem" dedi. Resûlullah efendimiz, "Seni bindirecek bir şeyim yok. Fakat falancaya git. Belki o seni bir şeye bindirip gönderir" buyurdu. Sonra Resûlullah efendimiz bunu Eshâb-ı kirâma anlattı ve şöyle buyurdu: "Kim hayırlı bir işe delâlet ederse, (sebep olursa) o hayırlı işiişliyenin ecir ve sevabı kadar mükâfat vardır."
Yezîd bin Sâib haber verdi. Resûlullah efendimiz, "Sizden biriniz arkadaşının eşyasını, ne şaka ve ne de ciddî olarak almasın. Biriniz arkadaşının değneğini aldığı zaman çnu kendisine geri versin."
"Her ma'rûf (iyilik) sadakadır." Enes (r.a.) bildirdi. Muhacirler (r.anhüm) "Ey Allahın Resûlü! Ensâr (r.anhüm) bütün sevabları alıp götürdü. Bize bir şey kalmadı" deyince, Peygamber efendimiz şöyle buyurdu: "Hayır, siz onlar için duâ ettiğiniz ve onları, size verdikleri sebebiyle, övdüğünüz müddetçe, size de sevâb vardır" buyurdu.
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdu: "İnsanlara teşekkür etmiyen, Allaha şükür etmiş olmaz." (Ni'mete vasıta olana duâ ve medih yapılınca, sevab kazanılır. Bu duâ ve medih, ni'mete vesîle olana teşekkür demektir. Bu teşekkür, Allahü teâlâya şükür yerine geçer.)
İbn-i Ömer rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdu: "Hepiniz birer çobansınız. Hepiniz, emrinde ve eli altında olanlardan mes'ûlsünüz. Devlet reîsi de bir çobandır. O, emri altındakilerden mes'ûldür. Kişi ailesi üzerinde bir çobandır. Kadın kocasının evinde bir çobandır. Hizmetçi de efendisine ait mal üzerinde bir çobandır."
Resûlullah efendimiz Eshâb-ı kirâma (r.anhüm) "Siz başpehlivanı ne olarak kabul ediyorsunuz?" diye buyurunca, Onlar: "Erkeklerin yenemediği kimse olarak biliyoruz" dediler. Peygamber efendimiz "Hayır, hakikatte o gazap ânında nefsine sahip olandır" buyurdu.
Avf bin Mâlik bildirdi. Resûlullah efendimiz buyurdu: "Ben ve meşakkat ve geçim darlığından dolayı yanakları moraran kadın (kocasından dul kalıp, çocuğuna sabreden, evlenmiyen kadın) Cennette şu iki parmak gibi birbirimize yakınız."
"Cibrîl komşuyu çok tavsiye etti. O kadar ki, neredeyse komşunun komşuya mirasçı olacağını zannettim,"
Ebû Sa'îd el-Hudrî rivâyet etti. Resûlullah efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Bir kimsenin üç kızı veya üç kızkardeşi olur da onlara iyi muamele ederse, mutlaka cennete girer."
Ebû Bekr rivâyet etti. Resûlullah efendimiz şöyle buyurdu: "Dünyâda, Allahü teâlânın, acele o-larak cezasını vermeğe, (âhırette ayrıca azâbı olmakla beraber) Sıla-i rahmi terk etme ile azgınlık ve taşkınlıktan daha lâyık bir günah yoktur."
Enes bin Mâlik (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: "Kim rızkının bol olmasını ve ömrünün uzamasını severse, sıla-i rahm yapsın."
Bekir bin Hâris (r.a.) "Yâ Resûlallah! Kime iyilik edeyim?" diye sordu. Resûlullah efendimiz, "Annene, sonra babana, kız-kardeşine, erkek kardeşine ve bunları takip eden akrabana (iyilik etmeni vâcib bir haktır" buyurduktan sonra, yakın akrabaları da ilâve buyurdular.
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdular ki; "Kul vefât ettiği zaman, bütün amellerinin sevabı da kesilir. Bunlardan üç amel müstesnadır. (Bunların sevabı kesilmez) Birincisi, Sadaka-i câriye, ikincisi, kendisinden faydalanılan ilim. Üçüncüsü, kendisine, duâ eden sâlih evlât."
Ebû Ubeyd'in (r.a.) şöyle anlattığı işitilmiştir. Biz Resûlullah efendimizin yanında bulunuyorduk. Birisi, "Ey Allahın Resûlü! Annem ve babam vefât ettikten sonra, kendilerine yapabileceğim bir iyilik kaldı mı?" diye sordu. Resûlullah efendimiz: "Evet şu dört şey vardır: Onlara hayır duâda bulunup, Allahü teâlâdan onların af ve mağfiretini dilemek. Vasiyyetlerini yerine getirmek. Onların dünyâda iken sevdiği arkadaşlarına ikrâmda bulunmak. Akrabalığın kendilerinden geldiği akrabaya iyilik etmek."
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Resûl-i ekrem efendimiz buyurdular ki: "Şu üç kimsenin duâsı makbuldür. Bunda asla şüphe yoktur. Bunlar mazlumun duâsı, yolcunun duâsı, ana-babanın çocuklarına duâsı."
Abdullah bin Amr (r.a,) anlattı. Cihada gitmek için biri Resûlullahıh yânına geldi. Resûl-i ekrem e-fendimiz (s.a.v.) ona: "Anan baban hayatta mı?" diye suâl ettiler. O şahıs da "Evet hayattadır" diye cevap verdi. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz (s.a.v.) "Madem ki, böyle müslüman ana ve baban var. Onlara iyilik ve ihsanda bulunmak için çalış" buyurdular.
Abdullah bin Âmir anlattı: Ana ve babasını terk edip ağlatan ve hicret etme hususunda, Resûlullaha (s.a.v.) bî'at eden biri, Peygamber efendimize geldi. Resûlullah efendimiz ona buyurdu ki: "Ana-babana dön, ağlattığın gibi onları güldür ve ferahlandır."
Muâviye bin Hayde anlattı: Resûlullaha "Yâ Resûlallah! Kime iyilik edeyim?" dedim. "Annene" buyurdu. "Kime iyilik edeyim?" dedim. "Annene" buyurdu. "Kime iyilik edeyim?" dedim. "Annene" buyurdu. "Kime iyilik edeyim?" dedim. "Babana, sonra en yakına, ondan sonra en yakınına" buyurdu.
Şekl bin Humeyd anlattı: "Ey Allahın Resûlü! Bana faydalanacağım bir duâ öğret" dedim. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz (s.a.v.): "Allahım! Kulağımın, gözümün, dilimin, kalbimin ve şehvetimin şerrinden bana afiyet ve ihsan eyle de" buyurmuştur.
Hz. Ömer'in (r.a.) bildirdiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) "Şu beş şeyden; tenbellikten, cimrilikten, yaşlılığın kötülüğünden, kalbin fitnesinden ve kabir azabından, Allahü teâlâya sığınırdı."
Enes bin Mâlik'in rivâyet ettiğine göre, Resûlullah efendimiz, şu duâyı çok söylerdi: "Allahım! Bize dünyâda da âhıretie de güzellik ver. Bizi Cehennem azabından koru."
Abdullah bin Ömer (r.a.), Resûlullahın duâlarından birisinin şöyle olduğunu haber verdi: "Allahım! Ni'metinin yok olmasından, ihsan ettiğin afiyetin değişmesinden, ansızın azabının gelmesinden, gazabına sebeb olacak şeylerin hepsinden sana sığınırım."
Muâz bin Cebel'den (r.a.) rivâyet edildi. O şöyle anlattı: Peygamber efendimiz elimden tuttu. "Ey Muâz" buyurdu. Ben "Buyurun" dedim. "Ben seni seviyorum" buyurdular. "Vallahi ben de sizi seviyorum" dedim. "Sana her namazın peşinden söyleyeceğin ba'zı sözler öğreteyim mi?" buyurunca, "Evet" dedim. Resûlullah efendimiz, "Allahım! Seni anmak (Kur'ân-ı kerîmi okuyup onunla amel etmek) ni'metine şükretmek ve sana güzel ibâdet etmek üzere bana yardım et de." buyurdu.
Abdullah bin Ömer'den (r.a.) bildirildiğine göre, Resûlullah efendimiz şöyle duâ buyururlardı: "Allahım! Ben senden dünyâda da âhırette de, af ve afiyet isterim. Allahım! Ben dînim ve ehlim hususunda senden afiyet isterim. Ayıplarımı ört, korkumu gider, önümden, arkamdan, sağımdan, solumdan, yukarımdan da beni muhafaza eyle. (Yerin geçmesiyle de) altımdan helâk olmaktan sana sığınırım."
Ebû Bekr (r.a.), Resûlullahın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu bildirmişti: "Kederli olanın yapacağı duâlar şunlar: Allahım! Senin rahmetini umuyorum. Beni biran olsun nefsime bırakma! Benim bütün hâlimi düzelt. Senden başka ilâh yoktur."
Nu'mân bin Beşîr bildirdi. Resûlullah efendimiz buyurdu ki; "Gerçekten duâ ibâdettir." Sonra şu âyet-i kerîmeyi okudu: "Bana duâ ediniz. Duânızı kabul edeyim" (Mü'minûn-60).
Belî kabilesinden birisi rivâyet etti. Babamla beraber Resûlullaha (s.a.v.) geldim. Resûlullah (s.a.v.) yanımda, babama gizlice bir şeyler söyledi. Sonra ben babama, Resûlullah (s.a.v.) sana ne söyledi, diye sordum. "Bir işi yapmak istediğin zaman, Allahü teâlâ sana o işten bir çıkış kapısı gösteri nceye veya yaratıncaya kadar yavaş hareket et ve temkinli ol" buyurdu, dedi.
"Âhırete ait işlerin dışındaki işlerde acele etmemek hayırlıdır."
Habbet-üt-Temîmî'nin babası Resûl-i ekrem efendimizden (s.a.v.) şöyle duydu: "Baykuşlarda uğursuzluk diye bir şey yoktur. En doğru yorum, hayıra yormaktır. Göz değmesi haktır ve gerçektir." Ebû Sa'îd (r.a.) haber verdi. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: "Sizden biriniz esnediği zaman, elini ağzına koysun. Çünkü şeytan ağzına girer."
Muâviye (r.a.) bildirdi: Resûlullah efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki: "Kişi, Allahü teâlânın kullarının kendisi için ayakta dikilmesine sevinirse, ateşten bir eve hazırlansın."
Abdullah bin Amr rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu: "İki kişi arasına oturmak suretiyle aralarını ayırmak, kimseye helâl olmaz. Müsâdeleriyle olursa müstesnadır."
Şa'bî'den rivâyet edildi. Birisi, Abdullah bin Amr'a geldi. Abdullah'ın yanında da ba'zı kimseler vardı. Bu zât, Abdullah'a doğru giderken, ona mâni oldular. Bunun üzerine Abdullah, "Onu bırakın" dedi. Sonra adam Abdullah'ın yanına oturdu. "Resûlullahtan (s.a.v.) duyduğun bir şeyi bana haber ver" dedi. Abdullah bin Amr hazretleri de, "Resûlullah efendimizin (s.a.v.) şöyle buyurduğunu işittim: "Müslüman o kimsedir ki, müslümanlar, onun dilinden ve elinden zarar görmezler. Muhâcir de, Allahü teâlânın yasakladığı şeyleri terk edendir."
Abdullah'dan rivâyet edildi. Resûl-i ekrem şöyle buyurdu: "İnsanlar üç kişi, olduğu zaman, üçüncüyü yalnız bırakıp, iki kişi aralarında gizli konuşmasınlar."
Süleym bin Câbir rivâyet etti. Peygamber efendimize gittim. "Ey Allahın Resûlü! Bana nasîhat ver" dedim. Bunun üzerine Peygamber efendimiz: "Allahü teâlâdan kork ve takvaya sarıl. Kuyudan su çekmek isteyen, senin kovandan, onun su kabına su boşaltman yahut kardeşinle güleryüzle konuşman şeklinde bile olsa, hiçbir iyiliği küçük görme. Elbiseni yere sarkıtmaktan sakın. Çünkü bu kibirdendir. Allahü teâlâ bunu sevmez. Eğer bir kimse, senden bildiği bir şeyle seni ayıplarsa, sen onu, hakkında bildiğin bir şeyle ayıplama. Seni kötüleyeni bırak. Söylediğinin günahı ona aittir. Onun mükâfatı ise senindir, insan, hayvan veya başka bir şey olsun, hiçbir şeye kötü söz söyleme" buyurdu. Süleym (r.a.) der ki, "Ondan sonra ne bir insana, ne bir hayvana, hiçbirisine kötü söylemedim."
İbn-i Abbâs (r.a.) haber verdi. Resûlullah efendimiz buyurdular ki: "Elinde, et ve yemekten kalma, yağ bulaşığı olduğu halde, onu yıkamadan yatıp uyuyan kimseye bir zarar dokunursa, kendisinden başkasını kınayıp, ayıplamasın."
SİTE: www.kitaptakipcileri.com
Câbir bin Abdullah rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdular: "Kapıları kilitleyin. Su kırbasını bağlayın. Kapları örtünüz. Lâmbaları söndürünüz. Çünkü, şeytan kilitli kapıyı açmaz, Bağı çözmez ve kabı açmaz."
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah efendimiz buyurdu: "Beş şey, peygamberlerin seçtiği sünnetlerdendir. 1. Bıyık kısaltmak, 2. Tırnakları kesmek, 3. Kasıkları tıraş etmek. 4. Koltuk altlarını yolmak, 5. Misvak kullanmak." (Misvak, Arabistan'da bulunan, Erak ağacının dalından bir karış uzunlukta kesilen parçadır)
Ebû Hüreyre (r.a.) rivâyet etti. Peygamber efendimiz buyurdu ki: "Şunlara bir yüzle, bunlara bir yüzle gelen iki yüzlü kimse, insanların en kötülerindendir."
SİTE: www.kitaptakipcileri.com
"Güçlü olmak, insanları yenmekle değildir. Gerçek güçlü ve kuvvetli olan, öfke zamanında nefsine sâhib olandır."
